FAQ for EWS Certificate

EWS प्रमाणपत्र हे आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकांमधील (Economic Weaker Section) व्यक्तींना शैक्षणिक व शासकीय नोकरीमध्ये 10% आरक्षण मिळवण्यासाठी दिले जाते. हे General (सामान्य) प्रवर्गातील आर्थिकदृष्ट्या मागासलेल्या अर्जदारांसाठी आहे.

EWS प्रमाणपत्र फक्त GENERAL प्रवर्गातील (उच्चवर्णीय) आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल व्यक्तींना दिले जाते.
✅ म्हणजेच ज्यांना OBC, SC, ST, VJNT, SBC यांचे आरक्षण लागू नाही.

पात्रता खालील प्रमाणे:

• स्वतःचे उत्पन्न
• वडील / आई
• विवाहित असल्यास पती / पत्नी
• 18 वर्षांखालील भावंडे

Toggle content goes here, click edit button to chang

• ऑनलाइन: आपले सरकार पोर्टल
• ऑफलाइन: तहसील कार्यालय / सेतू केंद्र / CSC केंद्र

➡️ तहसीलदार / उपविभागीय अधिकारी (SDO) / जिल्हाधिकारी
या अधिकाऱ्यांकडून EWS प्रमाणपत्र जारी केले जाते.

✅ १५ ते ३० दिवसांच्या आत प्रमाणपत्र मिळू शकते, अर्जाच्या पूर्णतेवर अवलंबून आहे.

➡️ सहसा हे १ वर्षासाठी वैध असते किंवा ज्या वर्षात शैक्षणिक प्रवेश / नोकरी अर्ज केला जातो त्या वर्षासाठीच मान्य असते.

• केंद्र सरकार व राज्य सरकारच्या शासकीय नोकऱ्यांमध्ये 10% आरक्षण
• शैक्षणिक संस्थांमध्ये प्रवेश प्रक्रियेत
• NEET, JEE, UPSC, MPSC, SSC इ. स्पर्धा परीक्षा

होय. जर जमीन किंवा मालमत्ता नसेल, तरी इतर निकष पूर्ण करत असाल तर तुम्ही पात्र आहात.
➡️ त्याबाबत ग्रामसेवक / तलाठी यांच्याकडून प्रमाणित पत्र मिळवावे लागते.

❌ नाही. EWS प्रमाणपत्र फक्त General (सर्वसामान्य) प्रवर्गासाठीच उपलब्ध आहे.
ज्यांना इतर कोणताही जातीय आरक्षणाचा लाभ मिळतो, ते पात्र नाहीत.

• अर्ज फेटाळल्याचे कारण जाणून घ्या
• आवश्यक ते कागदपत्रे दुरुस्त करून पुन्हा अर्ज करा
• तहसील कार्यालयाशी संपर्क साधा

✅ आपले सरकार हेल्पलाइन क्रमांक:
📞 1800-120-8040
✅ किंवा जवळच्या सेतू केंद्र / CSC केंद्रात भेट द्या

➡️ अर्जदार स्वतः लिहिलेला किंवा टायपिंग सेंटरमधून बनवलेला घोषणापत्र, ज्यात तो सांगतो की:

• तो GENERAL प्रवर्गातील आहे
• त्याचे उत्पन्न व मालमत्ता निकषात बसते
• दिलेली माहिती खरी आहे

✅ हे पत्र अर्जासोबत सादर करणे आवश्यक असते.

होय, तुम्ही भाड्याच्या घरात राहत असल्यास देखील EWS साठी पात्र असू शकता,
फक्त घर मालकीत नसल्याचा पुरावा (रहिवासी प्रमाणपत्र / घरमालकाचे पत्र इ.) द्यावा लागतो.

➡️ तुमचे स्वतःचे व पालकांचे (आई-वडिलांचे) उत्पन्न एकत्र मोजले जाईल.
जर एकत्रित वार्षिक उत्पन्न ₹८ लाखांपेक्षा कमी असेल, तर तुम्ही पात्र आहात.

• जर कुटुंबाचे एकत्रित उत्पन्न ₹८ लाखांपेक्षा कमी असेल
• आणि मालमत्ता निकष पूर्ण करत असाल
  ➡️ तर तुम्ही पात्र असू शकता, फक्त General प्रवर्गात असणे आवश्यक आहे.

⛔️ सर्वसामान्य नकाराचे कारणे:

• General प्रवर्गात नसणे
• उत्पन्नाची मर्यादा ओलांडणे
• मालमत्ता निकषात अपात्र असणे
• चुकीची / अपूर्ण कागदपत्रे
• जुने / कालबाह्य प्रमाणपत्र सादर करणे

✅ होय, एकदाच प्रमाणित झालेले प्रमाणपत्र दोन्हीकडे वैध असते
(परंतु काही वेळा केंद्र व राज्य यांचे नमुने वेगळे असू शकतात, त्यामुळे गरजेनुसार प्रारूप पडताळणे आवश्यक आहे)

होय. प्रमाणपत्राचे नूतनीकरण दरवर्षी करावे लागते, विशेषतः:

• शैक्षणिक प्रवेश प्रक्रियेसाठी
• सरकारी नोकरीच्या अर्जासाठी

➡️ प्रमाणपत्र हे PDF स्वरूपात डिजिटल साक्षांकित (Digitally Signed) दिले जाते

❌ नाही. जर तुम्ही SC/ST/OBC प्रवर्गात मोडत असाल, तर EWS साठी पात्र नाही
➡️ EWS फक्त General (सर्वसामान्य) प्रवर्गासाठीच आहे

1. लॉगिन करून कारण पहा
2. आवश्यक दुरुस्ती करून Re-Apply / Edit करा
3. किंवा नवीन अर्ज पुन्हा सादर करा
4. गरज असल्यास तहसील कार्यालयाशी संपर्क करा

✅ जमीन / मालमत्ता तपशीलासाठी कागदपत्रे:

• 7/12 उतारा (ग्रामपंचायत भागात)
• घराचा मिळकत पत्रक / प्रॉपर्टी कार्ड (महानगरपालिका क्षेत्रात)
  ➡️ हे संबंधित महसूल कार्यालय / नगरपालिका / ग्रामपंचायतमधून मिळते

होय, वाहन असणे हा अपात्रतेचा निकष नाही
➡️ फक्त घर, अपार्टमेंट, शेती जमीन यांचे क्षेत्रफळ निकष महत्वाचे आहेत

• अधिवास प्रमाणपत्र (Domicile)
• 15 वर्षे महाराष्ट्रात वास्तवाचे पुरावे:
  • शाळा दाखला
  • घर भाडे करार
  • वीज बिल
  • मतदार ओळखपत्र

❌ नाही. जर तुम्ही SEBC वर्गात येत असाल, तर EWS मिळणार नाही.  अपवाद्मक स्तिथीमध्ये Central Govt साठीचे प्रमाणपत्र देता येऊ शकते.
➡️ फक्त General प्रवर्गातील उमेदवारांसाठीच EWS लागू आहे

✅ महाराष्ट्र राज्यात बहुधा मराठी व इंग्रजी द्विभाषिक प्रमाणपत्र दिले जाते
➡️ स्पर्धा परीक्षेसाठी इंग्रजी प्रत ग्राह्य धरली जाते

• जर तुम्ही महाराष्ट्रात 15 वर्षांहून अधिक राहिला असाल, आणि General प्रवर्गात असाल
  ➡️ तर तुम्ही अर्ज करू शकता, परंतु इतर राज्यातील जात प्रमाणपत्र मान्य नसेल

✅ सर्व दस्तऐवज PDF / JPG / PNG फॉरमॅटमध्ये चालतात.
✅ आकारमर्यादा: सामान्यतः 50KB ते 500KB पर्यंत असावी.
➡️ दस्तऐवज स्पष्ट व अपूर्ण नसले पाहिजेत.

➡️ तालुका / तहसीलदार कार्यालयाकडून उत्पन्न प्रमाणपत्र घ्यावे.
➡️ उत्पन्नाचे स्त्रोत (नोकरी / व्यवसाय / शेती) दाखवून
✅ तलाठी / मंडल अधिकारी यांच्या पडताळणीने प्रमाणपत्र मिळते.

➡️ उत्पन्न प्रमाणपत्र तहसीलदार किंवा मंडल अधिकारी यांच्याकडून मिळते.
कधी कधी ग्रामसेवक / तलाठी यांचं रिपोर्टही आवश्यक असतो.

सर्वसाधारणपणे स्वाक्षरी केलेलं स्वयंघोषणापत्र पुरेसे असते,
➡️ परंतु काही विभागात नोटरी / शपथपत्र (affidavit on ₹100 stamp) मागितले जाऊ शकते.

➡️ हो, पण तुमच्या कुटुंबाचे एकत्रित उत्पन्न ₹८ लाखांपेक्षा जास्त झाल्यास पुढच्या वर्षासाठी पात्र ठरणार नाही.
✅ EWS प्रमाणपत्र प्रत्येक वर्षासाठी नव्याने मिळवावे लागते.

➡️ मागील आर्थिक वर्षातील एकूण वार्षिक उत्पन्न विचारात घेतले जाते.
उदा. जर 2025 मध्ये अर्ज करत असाल, तर 2024-25 या वर्षासाठीचा उत्पन्न पुरावा आवश्यक आहे.

⛔️ खालील बाबी असल्यास अर्ज फेटाळला जाऊ शकतो:

• उत्पन्न ₹८ लाखांपेक्षा अधिक
• ५ एकर पेक्षा जास्त शेती जमीन
• निवासी घराचे क्षेत्र मर्यादेपेक्षा अधिक
• General प्रवर्गात नसणे
• चुकीची माहिती / बनावट कागदपत्रे

✅ हो, मोबाईल नंबर अनिवार्य आहे कारण:

• OTP तपासणीसाठी
• अर्जाची स्थिती कळवण्यासाठी
• प्रमाणपत्र उपलब्धतेची सूचना मिळण्यासाठी

✅ प्रमाणपत्रावर QR कोड / डिजिटल सिग्नेचर / प्रमाणन क्रमांक दिलेला असतो.
➡️ तो https://aaplesarkar.mahaonline.gov.in वरून किंवा संबंधित कार्यालयातून तपासता येतो.

• प्रमाणपत्राची PDF कॉपी डाउनलोड करा
• प्रिंट करून सुरक्षित ठेवा
• भविष्यातील शैक्षणिक व नोकरी अर्जांमध्ये जोडावे
• वैधतेची मुदत तपासा

➡️ जवळच्या सेतू केंद्र, CSC केंद्र, किंवा तहसील कार्यालयात जाऊन ऑफलाइन अर्ज करता येतो.
➡️ कागदपत्रे सोबत घेऊन प्रत्यक्ष सादर करावे लागते.

➡️ शंका निर्माण होऊ शकते. त्यामुळे
✅ सर्व कागदपत्रांतील नाव एकसारखे करण्याचा सल्ला दिला जातो
➡️ किंवा स्पेलिंग फरक असल्याचे शपथपत्र / अ‍ॅफिडेव्हिट जोडावे लागते

• तहसीलदार / SDO कार्यालयात थेट तक्रार नोंदवता येते
• किंवा आपले सरकार पोर्टल वर लॉगिन करून
  “Grievance” विभागात तक्रार करता येते

• आपले सरकार पोर्टलवरून PDF पुन्हा डाउनलोड करता येते (जर लॉगिन माहिती असेल तर)
• किंवा संबंधित कार्यालयात जाऊन डुप्लिकेट प्रमाणपत्राची मागणी करता येते

होय, जर आयकर दाखला उपलब्ध नसेल,
➡️ तरीही तहसीलदारांकडून उत्पन्न प्रमाणपत्र सादर करून EWS साठी अर्ज करता येतो

➤ नाही. EWS साठी कोणतीही वयोमर्यादा नाही.
विद्यार्थी, बेरोजगार, नोकरीसाठी इच्छुक, महिला, सर्वसामान्य नागरिक अर्ज करू शकतात, फक्त इतर पात्रता निकष पूर्ण असावेत.

➤ खालील ठिकाणी आवश्यक:

• इंजिनीअरिंग / मेडिकल प्रवेश (JEE, NEET)
• महाविद्यालयीन प्रवेश (UG/PG कोर्स)
• MPSC / UPSC / स्पर्धा परीक्षा अर्ज
• शिष्यवृत्ती / शैक्षणिक सवलती

➤ नाही. तुम्ही विद्यार्थी, बेरोजगार किंवा गृहिणी असला तरी चालते.
पात्रतेसाठी फक्त कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ₹8 लाखांपेक्षा कमी असावे लागते.

➤ तुम्ही तलाठी/तहसीलदार यांच्याकडून “उत्पन्न अंदाज प्रमाणपत्र” (Estimated Income Certificate) मिळवू शकता.
त्यासाठी तोंडी माहिती, जमीन माहिती, शेजारी / ग्रामसेवक यांची पडताळणी दिली जाते.

➤ होय. परंतु अर्जात संपूर्ण कुटुंबाचे एकत्रित उत्पन्न आणि मालमत्ता तपशील विचारात घेतले जातात.
तुम्ही वेगळे राहत असले तरी उत्पन्न जर एकत्र असेल तर त्यानुसार निर्णय घेतला जातो.

➤ सामान्यतः १५-३० कामकाजाचे दिवस लागतात.
प्रत्येक जिल्ह्यातील कामाच्या गतीनुसार थोडा फरक असतो.
ऑनलाइन अर्ज केल्यानंतर Status नियमित तपासा.

➤ नाही. उत्पन्न प्रमाणपत्र सध्याच्या आर्थिक वर्षातील (मागील वर्षासाठीचे) असणे आवश्यक आहे.
जुने उत्पन्न पुरावे अमान्य ठरू शकतात.

➤ चुकीचा प्रवर्ग भरल्यास अर्ज फेटाळण्याची शक्यता असते.
अर्ज “Reject” झाल्यावर नव्याने अर्ज करा, किंवा [आपले सरकार] पोर्टलवरून सुधारणा करा (जर पर्याय असेल तर).

➤ बंधनकारक नाही, पण काही तहसील कार्यालये मागतात.
जर उत्पन्नाचे स्पष्ट पुरावे नसतील, तर बँक खाते झेरॉक्स / स्टेटमेंट 6 महिने जोडल्यास फायदा होतो.

➤ ७/१२ उतारा, पीकपेरा, तलाठ्याचा प्रमाणित उत्पन्न अहवाल सादर करावा लागतो.
शेती उत्पन्न हे देखील एकूण वार्षिक उत्पन्नात धरले जाते.

➤ अर्जदारचा (स्वतःचा) मोबाईल नंबर द्यावा.
हे OTP, Status updates व प्रमाणपत्र मिळण्याबाबतच्या संदेशांसाठी वापरले जाते.

➤ प्रमाणपत्राची वैधता बहुधा १ वर्ष असते.

• शैक्षणिक प्रवेशासाठी: चालू वर्षापुरते
• नोकरीसाठी: भरती प्रक्रियेनुसार वैध असावे लागते

➤ होय. जर तुम्ही महाराष्ट्रात 15 वर्षांपेक्षा जास्त राहात असाल, तर रहिवासी पुरावा (डोमिसाइल) सादर करून अर्ज करता येतो.

➤ ऑनलाइन अर्ज असल्यास गरज नाही.
तरीही दस्तऐवजांचा एक प्रिंटआउट सेट ठेवणे उपयुक्त ठरते, विशेषतः ऑफलाइन प्रक्रियेसाठी.

➤ होय. तुम्ही कारण समजून घेऊन सुधारणा करून नवीन अर्ज पुन्हा सादर करू शकता.